กองกฎหมายเป็นหน่วยงานในระดับกอง ภายใต้สังกัดสำนักงานอธิการบดี จัดตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 30 สิงหาคม 2560 มีความรับผิดชอบในการดูแลงานข้อบังคับ ระเบียบ ประกาศของมหาวิทยาลัย การสอบหาข้อเท็จจริง การสอบสวนวินัย งานสอบหาข้อเท็จจริงความลับผิดทางละเมิด งานคดี และงานอุทธรณ์ ร้องทุกข์ของบุคลากร ซึ่งแต่เดิมกองกฎหมาย มีฐานะเป็น “งานวินัยและนิติการ” ภายใต้สังกัดกองการเจ้าหน้าที่ ครั้นต่อมาได้พิจารณาเล็งเห็นว่าเพื่อให้การดำเนินการงานด้านกฎหมายของมหาวิทยาลัยเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น จึงเสนอขอปรับโครงสร้างงานวินัยและนิติการให้สอดคล้องกับภารกิจปัจจุบัน สร้างความเข้มแข็งให้งานด้านกฎหมายของมหาวิทยาลัย รวมทั้งสามารถตอบสนองต่อนโยบายการบริหารและการพัฒนามหาวิทยาลัยได้อย่างเต็มที่สภามหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ในการประชุมครั้งที่ 9/2560 เมื่อวันที่ 24 สิงหาคม 2560 ได้มีมติเห็นชอบให้ยกฐานะงานวินัยและนิติการขึ้นเป็น “กองกฎหมาย”

                โดยข้อบังคับมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ว่าด้วย การดำเนินงานของกองกฎหมาย พ.ศ. 2560 กำหนดให้กองกฎหมายเป็นหน่วยงานที่รับผิดชอบดำเนินงานในงานด้านกฎหมายที่มหาวิทยาลัยเกี่ยวข้องกับหน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภายในและภายนอกมหาวิทยาลัย งานด้านวินัยและการรักษาวินัย งานด้านคดี งานด้านอุทธรณ์ ร้องทุกข์และจรรยาบรรณ งานด้านการจัดทำ ปรับปรุง และให้คำปรึกษาเกี่ยวกับพระราชบัญญัติ ข้อบังคับ ระเบียบ ประกาศ และงานด้านอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับกฎหมายตามที่ได้รับมอบหมายให้ปฏิบัติ โดยมีการแบ่งส่วนงานที่จัดตั้งโดยสภามหาวิทยาลัย มีดังนี้
                1) งานนิติการ
                2) งานวินัย
                3) งานอุทธรณ์ ร้องทุกข์ และจรรยาบรรณ
                4) งานบริหารทั่วไป
                นอกจากนี้ ได้มีประกาศมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช เรื่อง การแบ่งส่วนงานเพิ่มเติมเป็นการภายในขึ้นในกองกฎหมาย พ.ศ. 2561 และประกาศมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช เรื่อง แนวทางการจัดการข้อร้องเรียนและการกล่าวโทษ พ.ศ. 2561 โดยเพื่อให้การดำเนินงานด้านคดี การศึกษาวิเคราะห์ การเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับกฎหมาย ข้อบังคับ ระเบียบ และประกาศของมหาวิทยาลัยเป็นไปด้วยความเรียบร้อย รวมทั้งมีส่วนงานที่มีหน้าที่ในการรับข้อร้องเรียน การกล่าวโทษ และการจัดการข้อร้องเรียนและกล่าวโทษของมหาวิทยาลัยประกอบด้วย จึงกำหนดแบ่งส่วนงานเพิ่มขึ้นภายในกองกฎหมาย จำนวน 2 งาน และ 1 ศูนย์ ดังนี้
                1) งานคดี
                2) งานพัฒนาคุณภาพกฎหมาย
                3) ศูนย์รับเรื่องร้องเรียน
                แต่ต่อมา ได้มีประกาศมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช เรื่อง การแบ่งส่วนงานเพิ่มเติมเป็นการภายในขึ้นในกองกฎหมาย (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2563 ยกเลิกงานพัฒนาคุณภาพกฎหมาย และให้โอนภาระงานและบุคลากรในสังกัดงานพัฒนาคุณภาพกฎหมายมาเป็นของงานนิติการ

                 โดยในแต่ละส่วนงานและศูนย์ สามารถแบ่งภารกิจ อำนาจและหน้าที่ความรับผิดชอบในแต่ละส่วนงานได้ ดังนี้

                 งานนิติการ มีหน้าที่และความรับผิดชอบ ดังนี้
                 (1) พิจารณาตรวจ ยกร่างและนำเสนอกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ ข้อตกลง สัญญา และคำสั่งของมหาวิทยาลัย
                 (2) ร่วมประชุมชี้แจงหลักการและเหตุผลในการเสนอร่างกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ ข้อตกลง สัญญา และคำสั่งของมหาวิทยาลัย
                 (3) เข้าร่วมเป็นคณะกรรมการหรือคณะทำงานเพื่อนำไปสู่การพิจารณาและยกร่างข้อกฎหมายที่เกี่ยวข้องในเรื่องต่าง ๆ
                 (4) ดำเนินการเกี่ยวกับกฎหมาย ข้อบังคับ ระเบียบ ประกาศ ในความรับผิดชอบของมหาวิทยาลัยและกฎหมายอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
                 (5) พิจารณาวินิจฉัยปัญหาข้อกฎหมาย ข้อบังคับ ระเบียบ ประกาศของมหาวิทยาลัย
                 (6) พัฒนาและศึกษาค้นคว้าข้อมูลเพื่อการพิจารณายกร่างปรับปรุงแก้ไขเพิ่มเติมข้อบังคับ ระเบียบ ประกาศของมหาวิทยาลัย
                 (7) ศึกษาวิเคราะห์กฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ ประกาศ ข้อตกลง สัญญา และคำสั่งของมหาวิทยาลัย
                 (8) ปฏิบัติงานอื่น ๆ ตามที่ได้รับมอบหมาย
                 (9) ศึกษาวิเคราะห์ และการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับกฎหมาย ข้อบังคับ ระเบียบ และประกาศของมหาวิทยาลัย
                 (10) 
จัดโครงการอบรม ศึกษา และดูงานเพื่อเป็นการเพิ่มความรู้ให้แก่บุคลากรของมหาวิทยาลัย
                 (11) 
รับผิดชอบโครงการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใสในการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐ (Integrity and Transparency Assessment : ITA) ของมหาวิทยาลัย

                 งานวินัย มีหน้าที่และความรับผิดชอบ ดังนี้
                 (1) การดำเนินการทางวินัย การส่งเสริมและรักษาวินัย
                 (2) การดำเนินการสอบข้อเท็จจริงความรับผิดทางละเมิด
                 (3) ตรวจและพิจารณา รวมทั้งเสนอความเห็นการดำเนินการทางวินัย กรณีที่มีการกล่าวหาว่าบุคลากรของมหาวิทยาลัยกระทำความผิด
                 (4) การดำเนินการสืบสวนหรือสอบหาข้อเท็จจริง
                 (5) ให้คำปรึกษา พิจารณาและเสนอความเห็นทางวินัยในส่วนที่ได้มีคำสั่งลงโทษ รวมทั้งกรณีที่ได้มีการกระทำความผิดวินัยอย่างร้ายแรง เพื่อเสนอต่ออธิการบดีหรือผู้รับมอบอำนาจเพื่อ
                      พิจารณาสั่งการ
                 (6) ตรวจสอบรายงานการลงโทษของมหาวิทยาลัย
                 (7) ศึกษา วิเคราะห์หลักเกณฑ์ในการเสริมสร้างวินัยและพัฒนาวินัยบุคลากร
                 (8) ปฏิบัติงานอื่น ๆ ตามที่ได้รับมอบหมายโดยชอบด้วยกฎหมาย

                 งานอุทธรณ์ ร้องทุกข์ และจรรยาบรรณ มีหน้าที่และความรับผิดชอบ ดังนี้
                  (1) การดำเนินการศึกษา ค้นคว้า วิจัย เกี่ยวกับการดำเนินการอุทธรณ์ ร้องทุกข์และจรรยาบรรณ
                 (2) ดำเนินการเกี่ยวกับการร้องทุกข์และความคับข้องใจของบุคลากร รวมทั้งดำเนินการยื่นเรื่องร้องทุกข์ต่อคณะกรรมการพิทักษ์ระบบคุณธรรมของมหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช
                 (3) ดำเนินการให้คำปรึกษาและคำแนะนำในการดำเนินการพิจารณาอุทธรณ์ ร้องทุกข์ และจรรยาบรรณ
                 (4) ดำเนินการเกี่ยวกับการอุทธรณ์ตามกฎหมายว่าด้วยวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง
                 (5) ดำเนินการเกี่ยวกับจรรยาบรรณ ตามข้อบังคับมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ว่าด้วยจรรยาบรรณของบุคลากรมหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
                 (6) ปฏิบัติงานอื่น ๆ ตามที่ได้รับมอบหมายโดยชอบด้วยกฎหมาย

                 งานคดี มีหน้าที่และความรับผิดชอบ ดังนี้
                 (1) ติดตาม ทวงถาม เร่งรัด ลูกหนี้ทุกประเภทของมหาวิทยาลัยให้ชำระหนี้
                 (2) ประสานงานกับพนักงานสอบสวน พนักงานอัยการ และศาลในการดำเนินคดี
                 (3) ดำเนินการฟ้องร้องคดีแพ่ง อาญา ทรัพย์สินทางปัญญา ปกครองและล้มละลาย
                 (4) ดำเนินการบังคับคดีภายหลังจากที่ศาลมีคำพิพากษาโดยสืบหาทรัพย์สินของลูกหนี้ตามคำพิพากษาและประสานงานกับเจ้าพนักงานบังคับคดีการนำยึดทรัพย์สิน
                 (5) ประสานงานกับกระทรวงการคลัง กรมบังคับคดี หรือหน่วยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้การบังคับคดีดำเนินไปด้วยความเรียบร้อยถูกต้อง ตามกฎ ระเบียบของทางราชการ

                 งานบริหารทั่วไป
                 (1) จัดทำแผน/โครงการและงบประมาณประจำปี ดูแลเงินงบประมาณประจำกองกฎหมาย รวมทั้งดำเนินงานจัดทำคำของบประมาณรายจ่ายประจำปีของกองกฎหมายและงบประมาณเงินรายได้
                 (2) รายงานผลการดำเนินงานตามแผนปฏิบัติราชการประจำปีเป็นรายเดือนต่อกองแผนงาน
                 (3) รายงานผลการดำเนินงานประจำปีเป็นรายไตรมาส ทุกรอบ 3, 6, 9 และ 12 เดือน
                 (4) จัดทำแผนระบบควบคุมภายในและบริหารความเสี่ยง รวมทั้งรายงานผลคำรับรองการดำเนินงานตามแผนการควบคุมภายในและบริหารความเสี่ยง
                 (5) จัดทำข้อมูลการประเมินผลการพิจารณาเลื่อนเงินเดือนประจำปี
                 (6) จัดกิจกรรมความรู้ KM ภายใต้การดำเนินงานร่วมกับคณะทำงานด้านการจัดการความรู้ของกองกฎหมาย
                 (7) จัดทำแผนการจัดซื้อจัดจ้างของรายการงบลงทุนที่ได้รับจัดสรรให้แก่กองพัสดุตามระยะเวลาที่กำหนด
                 (8) ดูแลตารางนัดหมายของผู้อำนวยการกองกฎหมาย
                 (9) ตรวจสอบความถูกต้องของหนังสือภายนอก บันทึกข้อความ รวมทั้งหนังสืออื่น ๆ ของกองกฎหมายก่อนการลงนามและส่งออกไปยังหน่วยงานอื่น
                  (10) จัดทำ รวบรวมเอกสารที่เกี่ยวกับข้อบังคับ ระเบียบ ประกาศ รวมทั้งกฎหมายอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงานภายในกองกฎหมาย
                 (11) ช่วยเหลือนิติกรในการประสานงานและดำเนินการตามขั้นตอนต่าง ๆ ที่กฎหมายกำหนด
                 (12) ประสานงานประชุม เชิญประชุม ดูแลความเรียบร้อย จัดทำเอกสารประกอบการประชุม จัดทำรายงานการประชุม จัดทำเบี้ยประชุม และเอกสารประกอบการเบิก – จ่าย
                 (13) งานรับ – ส่งหนังสือกองกฎหมาย ลงทะเบียนรับเรื่องทั้งภายในและภายนอกแยกตามงานแต่ละงานที่รับผิดชอบ ลงทะเบียนส่งเรื่องตามหน่วยงานภายใน รวมทั้งลงทะเบียนส่งเรื่องหนังสือ
                        ภายนอก

                 ศูนย์รับเรื่องร้องเรียน
                 มีหน้าที่และความรับผิดชอบในการรับข้อร้องเรียนการกล่าวโทษ และจัดการข้อร้องเรียนและการกล่าวโทษ รวมถึงเรื่องอื่นๆ ที่ได้รับมอบหมาย

ทำเนียบผู้อำนวยการกองกฎหมาย

ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ปัณณวิช ทัพภวิมล

วันที่ 15 กันยายน 2560 – วันที่ 22 มีนาคม 2561

นายพรศักดิ์ จันทร์ศรีนาค

วันที่ 23 มีนาคม 2561 - 30 กันยายน 2563

นายณรงค์ ศรไพบูลย์

ตั้งแต่วันที่ 2 พฤษภาคม 2566
(รักษาการในตำแหน่ง 1 ตุลาคม 2563 - 1 พฤษภาคม 2566)